Legionella w Polsce

Legionella zbiera żniwo

Na bakterię legionelli lekarze po raz pierwszy natknęli się w 1976 r. Od tamtego czasu stała się ona przedmiotem badań naukowców. Przez te niecałe 30 lat okazało się, że jest to bakteria występująca często, na całej szerokości geograficznej. Według profesora Władysława Pierzchały ze Śląskiej Akademii Medycznej około 5 – 8 % wszystkich zapaleń płuc wywołanych jest przez legionellę.

Legionella w Europie

W 1998 roku Polska przystąpiła do EWGLI (European Working Group for Legionella Infections), która ma na celu zbieranie i wymianę informacji związanych z zachorowaniami na legionellozę w Europie. Zgodnie z informacjami opublikowanymi przez EWGLI w latach 1993 – 2006 odnotowano łącznie 41627 przypadków zachorowań na tą chorobę.

Bakterią legionelli można się zarazić na trzy sposoby: podczas podróży, w środowisku zamieszkania/pracy lub w skutek hospitalizacji alboleczenia w szpitalu – przy wykorzystaniu wodolecznictwa. W ciągu ostatnich kilku lat odsetek zachorowań związanych z podróżą pozostaje na niezmiennym poziomie i wynosi około 20% wszystkich zachorowań. Niebezpiecznie wzrasta natomiast odsetek zachorowań nabytych w miejscu pracy. W roku 2003 liczba takich zakażeń kształtowała się na poziomie 2110 przypadków, a w roku 2006 wynosiła już 3688.

Liczba zachorowań na chorobę legionistów zwiększa się w okresie letnim, a szczyt zakażeń ma miejsce od czerwca do października. Jest to związane z występowaniem korzystnych warunków do rozmnażania bakterii, a także wzmożonym ruchem turystycznym.

Bakterie legionelli atakują w Polsce

Na podstawie dostępnych danych epidemiologicznych stwierdza się, że w Polsce w latach 1997 – 2006 zapadalność na legionellozę była wyższa, niż możemy przypuszczać. Liczba zgłaszanych zakażeń tą niebezpieczną bakterią jest mocno zaniżona. Spowodowane to jest trudnością jej zdiagnozowania ze względu na objawy, jakie daje.

W polskich mediach kilka razy głośno było o zakażeniu bakteriami legionelli. Mowa była m.in.:

• W roku 2005 – zdecydowano o przebadaniu nadmorskich hoteli wskutek śmierci niemieckiego turysty wywołanej przez bakterie legionelli. W 40% skontrolowanych hoteli stwierdza się występowanie groźnej bakterii. W niektórych placówkach ilość bakterii jest na tyle wysoka, że postanowiono o natychmiastowym przeprowadzeniu dezynfekcji.
• W roku 2007 – wykryto ognisko epidemiologiczne w Szpitalu w Jastrzębiu Zdroju. W wyniku kontaktu z niebezpieczną bakterią zarażonych zostaje 4 pacjentów Oddziału Okulistycznego, z czego 3 chorych umiera. Doszło u nich do rozwinięcia zapalenia płuc o bardzo ciężkim przebiegu i szybko pogłębiającej się niewydolności krążeniowo – oddechowej. Przyczyną zakażenia okazało się zagnieżdżenie pałeczek legionelli w instalacji wodnej.
• W roku 2008 – groźne bakterie zostały odnalezione w Szpitalu w Szczecinie. Poziom bakterii w wodzie aż 27-krotnie przewyższał dopuszczalne normy, a pacjentom zakazano korzystania ze szpitalnych prysznicy. Problem ten rozwiązało przeczyszczenie i podgrzanie wody w instalacji sanitarnej do 70 stopni C.
• W roku 2009 – pałeczki legionelli pojawiły się w kołobrzeskim ośrodku wypoczynkowym, w wyniku czego nawet 400 gości mogło się zarazić tą groźną bakterią. W ośrodku przeprowadzono gruntowną dezynfekcję w celu zniszczenia chorobotwórczej bakterii.
• W roku 2010 – potwierdzono obecność bakterii legionelli w ciepłej wodzie pobranej z budynków mieszkalnych umiejscowionych w Czeladzi i w Będzinie w woj. Śląskim. W kilku blokach stężenie bakterii było na tyle wysokie, że odcięto w nich ciepłą wodę. W wyniku kontaktu z bakterią zachorowały 22 osoby.
• W roku 2011 – groźna bakteria została wykryta w Ośrodku mieszkalno – rehabilitacyjnym dla osób niewidomych w Olsztynie. W wyniku szybko podjętych decyzji i działań u żadnego z 200 pensjonariuszy nie doszło do zakażenia.
• W roku 2011 – w ramach rutynowo przeprowadzanej kontroli wody w Szpitalu Specjalistycznym w Pile wykryto tę groźną bakterię. Wskutek tego odwołano wszystkie zaplanowane zabiegi, a do szpitala przyjmowano pacjentów wyłącznie z zagrożeniem zdrowia lub życia.
• W roku 2012 – znaleziono pałeczki legionellozy w jednym z wrocławskich hoteli, w miejscu, gdzie ma mieszkać reprezentacja Czech podczas EURO 2012. Po podwyższeniu temperatury wody i przepuszczeniu przez instalacje, wodną chloru bakteria zginęła.

Przypuszczać można, że bakteria legionelli będzie się dalej rozprzestrzeniać i zataczać coraz szersze kręgi. Styczność człowieka z tą bakterią jest bardzo niebezpieczna i może skończyć się nie tylko zapaleniem płuc, ale także zgonem. Dlatego tak ważne jest prowadzenie systematycznych kontroli stanu technicznego i czystości instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w pomieszczeniach, w których przebywamy na co dzień.